Đêm ngày 2 rạng ngày 3/11, trời mưa to, nước dâng cao đột ngột làm một số cơ sở giống cây trồng vật nuôi ở khu vực Phước An, Diêu Trì (huyện Tuy Phước, tỉnh Bình Định) bị ngập, hư hại nặng.
Nước lũ làm hư hỏng hàng chục ngàn bình cây giống cấy mô đầu dòng của DN tư nhân Dịch vụ giống cây trồng cũng như của Trung tâm Ứng dụng tiến bộ KHCN Bình Định; giết chết hàng trăm con gà, vịt giống các loại của Trạm Thực nghiệm vật nuôi Diêu Trì. Ngoài ra còn làm đổ tường rào, hư hỏng máy móc thiết bị văn phòng, thiết bị sinh hoạt… gây tổn thất hàng tỷ đồng của các cơ sở này. Theo một số người già ở địa phương, đây là trận lũ lịch sử chưa từng thấy kể từ bốn chục năm trở lại đây.
Các cán bộ kỹ thuật của DN kể lại: Khoảng 11 giờ đêm ngày 2/11, lúc mọi người đang ngủ nước đột ngột ngập vào nhà, chỉ 10 phút sau nước đã dâng lên gần một mét. Sáu người có mặt túc trực đêm đó tại DN ra sức kê cao giường ngủ, chồng hai giường, rồi chồng bàn, ghế lên trên… nhưng nước vẫn ngập, đến nỗi tất cả phải leo lên vách sát mái tôn ngồi, chuẩn bị phá mái tôn để leo lên nóc nhà. Cũng may nước lên cao chừng 1,4m rồi dần dần rút. Tuy vậy cơn lũ dữ để lại hậu quả vô cùng nặng nề.
Dãy nhà cấy mô rộng gần 200m2, mấy ngày trước còn khang trang, sạch đẹp, nay tiêu điều xơ xác. Sau một ngày, nước vẫn còn ngập trước nhà, hành lang, bùn non đọng một lớp dày trơn tuột, cửa nẻo xập xệ, mái tôn bay trống hoác. Bên trong chai lọ ngổn ngang, rơi thành đống dưới chân giá đỡ. Những chai lọ thuỷ tinh trong suốt có những mầm xanh đang vươn lên tươi tốt ngày nào, giờ ngập trong nước đục ngầu. Nước lũ ngập cao làm nổi những bình cấy mô đặt trên giá, khi nước rút bình rời khỏi giá rơi vãi lung tung. Trong bình, cây vẫn tươi xanh nhưng nhiễm khuẩn không sử dụng được. Doanh nghiệp có đến 18 ngàn bình cấy mô như vậy, để cho ra khoảng 4 triệu cây giống trồng rừng năm sau nay hư hỏng hoàn toàn.
Đó là chưa kể thiết bị cho cấy mô: nồi hấp, tủ cấy, chai lọ, hoá chất, dụng cụ thí nghiệm, thiết bị điện… hay vật dụng tivi, tủ lạnh, đồ dùng cá nhân; tất cả đều bị ngập nước, hư hỏng.
Chủ DN, bà Trần Thị Hạnh ngâm ngùi: Nếu tính thiệt hại bằng tiền khoảng vài tỷ đồng. Tiền thì có thể vay mượn nhưng 18 ngàn bình cây cấy mô, giống gốc, đầu dòng một số loại cây trồng rừng (keo lai, bạch đàn) chuẩn bị cho năm sau thì không thể có tiền là mua được. Phải mất hơn một năm mới tạo ra được các bình giống như vậy. Hợp đồng ký với khách hàng 3-4 triệu cây giống cấy mô năm sau có thể không thực hiện được. Cơ ngơi nuôi cấy mô, vườn giống cây trồng của DN đầu tư xây dựng gần 10 năm qua coi như mất trắng.
Qua sơ bộ thiệt hại ban đầu các đơn vị sản xuất, bảo tồn giống của tỉnh Bình Định nói trên cho thấy, cơn bão số 11 vừa qua làm thiệt hại quá lớn. Giống cây đầu dòng, giống bố mẹ vật nuôi bị thiệt hại là không thể khắc phục ngay được, mà cần thời gian dài. Do đó khả năng thiếu giống trong năm nay và những năm tới là rất lớn.
Anh Huỳnh Xuân Trường - Trưởng phòng kỹ thuật, Trung tâm Ứng dụng tiến bộ KHCN Bình Định cho biết: Nước ngập làm hư hại trên 1.000 bình cấy mô (chiếm hơn nửa tổng số bình Trung tâm đang có). Đây là các giống cây trồng rừng như bạch đàn, keo; giống cây hoa như phong lan, cúc, đồng tiền… chuẩn bị cho năm tới. Trong nhà lưới trồng các giống phong lan: hồ điệp, đen-rô, mô-ca-ra; các loại cúc, hoa đồng tiền… xác xơ tiêu điều. Gió làm tốc mái, nước ngập giàn, chậu phong lan theo nước trôi lềnh bềnh. Khi nước rút, cây phong lan dồn đống một chỗ, giập nát, xác xơ, một số rơi vãi chỏng chơ trên nền đất đầy bùn. Tính ra vài ngàn chậu phong lan bị thiệt hại.
Theo bà Lê Thị Kim Đào - Phó giám đốc Trung tâm: Thiệt hại trên 1 tỷ đồng. Căn bản đáng tiếc nhất là giống cúc bố mẹ lưu giữ bảo tồn bấy lâu, nay bị xoá sổ.
Hệ thống chuồng trại nuôi gà, vịt giống bố mẹ của Trạm thực nghiệm vật nuôi Diêu Trì (Trung tâm Giống vật nuôi Bình Định) trống trơn, nhầy nhụa bùn đất, nhiều bao tải đựng gà chết để thành dãy trong hành lang chuồng. Tường rào bao quanh diện tích 1,7ha của Trạm, xây kiên cố cũng bị đổ hoàn toàn. Toàn bộ thiết bị văn phòng: máy tính, tủ lạnh… bị ngập nước hư hỏng. Ông Nguyễn Đình Thái, Trưởng Trạm xót xa: Tất cả 1.200 con gà giống bố mẹ của Trạm bị ngập nước chết hết. Gồm giống gà ta, gà sao, gà Ai Cập. Khi ngập nước gà bị ướt, lạnh và chết. Đây là gà giống nuôi lấy trứng, ấp nở để cho ra con giống thương phẩm cung cấp cho người nuôi gà thịt trong và ngoài tỉnh. Như thế này thì tỉnh Bình Định sẽ mất đi nguồn giống tin cậy. Khôi phục lại phải mất một thời gian dài.
Ông Thái cho biết thêm: Riêng vịt bơi được nên không chết mà bị mất theo dòng nước, cả thảy 400 con trên tổng số 1.200 con. Đây là giống Ka-ki-cam-beo. Giống vịt bố mẹ này duy trì ở đây đã 17 năm, nay mất đi một số thật tiếc. Một thiệt hại không nhỏ nữa là máy ấp trứng mới mua trị giá trên 300 triệu đồng cũng bị ngập nước. Mức độ hư hỏng chưa tính thành tiền nhưng rất lớn.
Bao Nong Nghiep Viet Nam
Viết bình luận