Chuối xiêm U Minh bạt ngàn tươi tốt. Những buồng chuối kết nải dày, trái no tròn chín vàng ngọt lịm. Đây là một đặc sản điển hình vùng U Minh, đất mũi Cà Mau – miền đất tốt tươi cây trái. Đất vừa vỡ, chuối hễ cắm cây nào là bông trái sai oằn. Ấy vậy mà hàng chục năm qua rồi thân phận chuối xiêm vẫn bấp bênh. Dân nghèo U Minh cứ loay hoay trên những bờ thửa tươi tốt như ngồi trên “đống vàng” mà không cách nào tìm được lối ra cho sản phẩm ngon xứ mình.
Thế nhưng mới đây, qua thăm dò mua bán mấy tháng cuối năm với Vinamit – một doanh nghiệp thành công vang dội trong lĩnh vực chế biến hàng nông sản xuất khẩu vừa mở hướng thu mua chuối xiêm U Minh. Những cuộc bàn thảo, dò tìm cải thiện giống chuối bản địa để nâng cao phẩm chất và giá trị cây chuối đang được bàn tính lâu bền. Với nông dân trồng chuối Cà Mau, bước ngoặt cho cuộc làm ăn mới xem như bắt đầu.
Trong những tháng cuối năm 2009, Cty Cổ phần Vinamit đã đặt trạm thu mua chuối tại xã Trần Hợi, huyện Trần Văn Thời (Cà Mau). Mỗi ngày thu mua vận chuyển chuối về nhà máy tại Bình Dương gần 20 tấn trái. Tùy theo chất lượng, công ty mua với giá dao động từ 500.000 đồng đến 1,6 triệu đồng/tấn. Nông dân Trần Văn Tâm ở xã Khánh An (U Minh, Cà Mau) đi bán chuối, cho biết với giá chuối như hiện nay nông dân thu lãi khoảng 20-25 triệu đồng/ha/năm. Đến nay có hơn 800 tấn chuối xiêm được Vinamit thu mua. Tuy nhiên cùng với qui cách thu mua tính qua cân còn phải đáp ứng tiêu chuẩn chế biến thực phẩm. Phía DN thu mua cho biết lượng chuối vừa qua phần nhiều chỉ đạt loại 2, loại 3, phẩm chất kém, giá trị thương phẩm không cao. Đây là mặt thiệt thòi cho cả hai phía người bán lẫn người mua.
Bước đầu qua chuyện tiếp xúc làm ăn, bà con nông dân trồng chuối bán chợ đã nhận ra lâu nay việc trồng chuối trên bờ thửa, bên ao ruộng trong vườn nhà còn lơ là, kém quan tâm chăm sóc. Trồng chuối gần như phó mặc cho trời, không bón phân, tới khi cho trái thu hoạch bán cho ghe thương lái tới mua đếm nải, không cần để mắt tới qui cách trái lớn nhỏ mà thu mua tính bình quân. Tất nhiên giá cả do người mua là thương lái thu gom ấn định.
Vì vậy bước tiếp theo, phía Cty Vinamit đã mở rộng chương trình quảng bá với người trồng chuối bằng cách tổ chức hội thi tìm giống chuối ngon, cho nông dân trồng chuối tại Cà Mau với ba giải nhất, nhì, ba và có treo giải thưởng lần lượt theo thứ bậc 10 triệu đồng, 5 triệu đồng và 3 triệu đồng. Qua đó để nông dân tìm chọn giống chuối xiêm bản địa - là giống chuối xiêm đen, nếu chuối xiêm trắng sẽ bị loại. Song song đó, tìm chọn những buồng chuối cho trái đẹp, chuối vừa già, chưa chín, không có cạnh. Trái có đường kính 4 cm, dài 8 cm. Các trái trong nải đều nhau, không trầy xước, bầm giập. Mỗi nải chuối ít nhất 15 trái. Mỗi buồng chuối từ 10 nải trở lên và trái trên buồng đều nhau.
Cách đây 5 năm, tại Hội chợ hàng Việt Nam chất lượng cao tại An Giang, khi các sản phẩm Vinamit chế biến từ nguồn nguyên liệu là các mặt hàng nông sản ngon của nước ta lần đầu tiên quảng bá sản phẩm tại vùng ĐBSCL đã mau chóng thu hút sự chú ý người tiêu dùng. Nhiều loại sản phẩm sấy vẫn giữ được mùi vị tự nhiên, đóng gói bao bì đẹp mắt như: mít, chuối, khóm (thơm), khoai môn, khoai lang. Bên cạnh đó còn có các loại sản phẩm sấy dẻo như: mít dẻo, xoài dẻo, thập cẩm dẻo và dòng sản phẩm sấy tẩm gia vị gồm khoai lang, khoai môn... Ông Nguyễn Lâm Viên, Tổng Giám đốc Công ty Vinamit cho biết, cùng với mở rộng thị trường nội địa, thiết lập mạng lưới chi nhánh tại nhiều tỉnh thành, phần lớn sản phẩm của Vinamit đã được xuất khẩu mạnh sang nhiều nước: Trung Quốc, Đài Loan, Malaysia, Nhật Bản, châu Âu, Bắc Mỹ, các nước Hồi giáo.
Trao đổi với những nông dân trồng chuối, dù cho hy vọng mới đang mở ra cánh cửa tiêu thụ chuối không còn bấp bênh, trôi nổi với giá rẻ, nhưng khó khăn phía trước vẫn còn nhiều. Chỉ nhìn xem quy cách thu mua của phía doanh nghiệp, nông dân muốn trồng đạt chuẩn trái chuối tốt loại 1 quả là lời giải không dễ dàng. Rõ ràng trồng và bán chuối không còn là chuyện riêng giữa doanh nghiệp và nông dân mà để kết nối làm ăn còn cho thấy rất cần sự hỗ trợ giống, kỹ thuật từ các Trung tâm khuyến nông địa phương.
Rồi từ đó, ông Viên đã nhìn xa. Nhiều sản phẩm nông sản ngon của đồng bằng như chuối xiêm vùng U Minh là nguồn nguyên liệu dồi dào, hay khóm, khoai môn… là cơ sở để đầu tư xây dựng nhà máy chế biến. Và thực tế sau 5 năm, Vinamit đang xúc tiến phát triển vùng nguyên liệu chuối và xây dựng nhà máy chế biến tại Cà Mau. Theo đó, trước mắt tìm giống chuối tốt. Vinamit sẽ phối hợp với địa phương tổ chức nhân rộng và hướng dẫn kỹ thuật cho nông dân trồng, chăm sóc, thu hoạch, bảo quản sản phẩm tới tiêu thụ, đặt mối quan hệ làm ăn liên kết theo hướng lâu dài.
Ông Trần Văn Thức – Phó giám đốc Sở NN&PTNT Cà Mau xác nhận: Vinamit đang có hướng thuê đất trồng chuối và mở rộng quy mô sản xuất nông sản ở Cà Mau. Theo tính toán của Sở NN&PTNT Cà Mau, tiềm lực sản xuất chuối xiêm riêng vùng U Minh có nhiều triển vọng. Từ những năm đầu sau ngày hòa bình, rừng U Minh có xây dựng thêm hệ thống kinh đào và bờ đê nhằm giữ nước phòng chống cháy rừng. Trong đó riêng diện tích bờ đê ngang dọc ước có 5.000 ha. Sản lượng chuối của vùng này có khoảng 40.000 tấn/năm. Cùng với đất mới ngoài bìa rừng U Minh, đất đai ở các huyện trong tỉnh đều có thể trồng chuối cho năng suất cao.
Bao Nong Nghiep Viet Nam
Viết bình luận