'Đại' dự án chăn nuôi bò Bình Hà: Phớt lờ quy định, phá cỏ trồng chuối!

Quyết định cho thuê đất của tỉnh đối với Cty CP chăn nuôi Bình Hà chỉ phê duyệt hạng mục chăn nuôi bò, trồng cỏ và xây dựng cơ bản. Tuy nhiên, mấy tháng gần đây, Cty này bất chấp quy định...

Hàng trăm ha chuối sẽ trồng trên đất dốc như thế này, nguy cơ xói mòn đất, ảnh hưởng môi trường là rất lớn

Cty đã phá hàng trăm ha cỏ để chuyển sang trồng chuối khi chưa được sự cho phép của cơ quan chức năng tỉnh Hà Tĩnh.  

Thử nghiệm ở Lào, trồng ở Việt Nam!

Tháng 4/2015 dự án chăn nuôi bò giống, bò thịt của Cty CP chăn nuôi Bình Hà được UBND tỉnh Hà Tĩnh phê duyệt, cho thuê với thời hạn 50 năm. Theo đánh giá ĐTM được phê duyệt, dự án bao gồm các hạng mục xây dựng cơ bản, trồng cỏ và nuôi bò, quy mô giai đoạn 1 là 30.000 con, được nuôi nhốt ở 2 huyện Cẩm Xuyên và Kỳ Anh.

Mặc dù quyết định cho thuê đất quy định rõ như trên, tuy nhiên, trong quá trình hoạt động doanh nghiệp này phớt lờ, cày phá hàng trăm ha cỏ để chuẩn bị trồng chuối. Việc làm của Cty Bình Hà ngay lập tức bị “tuýt còi”, bởi cách làm “tiền trảm hậu tấu” này không chỉ khiến người dân, xã, huyện bức xúc, đến ngay lãnh đạo tỉnh cũng phải thốt lên: “Doanh nghiệp phải thượng tôn pháp luật, không thể bỏ qua pháp luật như thế được”.

Ngày 12/9 trong buổi làm việc với cơ quan chức năng, Cty Bình Hà lý giải, sau hơn 2 năm canh tác, năng suất cỏ không đạt với đề án đưa ra; đất rất nghèo dinh dưỡng nên Cty chuyển đổi sang trồng chuối. “Chúng tôi nghĩ đất giao cho mình, trồng cỏ không hiệu quả thì chuyển đổi. Tôi lần đầu làm nông nghiệp nên chưa hiểu rõ quy trình nhưng chúng tôi mạnh dạn làm vì có dự án trồng chuối ở Lào rồi!”, ông Trần Anh Quang, Tổng giám đốc Cty Bình Hà nói như vậy.

Cty Bình Hà đã cày xới, phá bỏ 380ha được quy hoạch

Cũng theo vị lãnh đạo này, trong tổng diện tích 678ha cỏ, Cty lên kế hoạch chuyển đổi sang trồng chuối 420ha; diện tích còn lại chủ yếu đồi cao, núi đá không trồng chuối được. Đến ngày 12/9 đã phá cỏ, làm đất 380ha (trong đó huyện Kỳ Anh 237ha/351ha được giao), hiện Cty đang chăm sóc 350 nghìn bầu chuối giống ở huyện Cẩm Xuyên và 800 nghìn bầu ở huyện Kỳ Anh để chuẩn bị trồng. “Mục đích trồng chuối là để lấy quả xuất bán sang thị trường Trung Quốc và Nga”, ông Quang tự tin nói về dự án mới.

Mặc dù “vẽ” ra viễn cảnh tươi sáng về dự án trồng chuối nhưng khi được hỏi về quy trình chuyển đổi từ trồng cỏ sang chuối ông Trần Anh Quang thừa nhận “Cty chưa làm”. Từ thử nghiệm giống, đánh giá tác động môi trường (ĐTM) đến báo cáo cơ quan chức năng, kiểm dịch... Câu trả lời của vị lãnh đạo Cty khiến nhiều cơ quan chức năng và chính quyền địa phương thở dài ngao ngán: “Ai lại đem chuối thử nghiệm ở Lào về trồng ở Việt Nam, đặc biệt là vùng chịu nhiều thiên tai như Hà Tĩnh”.

Ông Trần Anh Quang, Tổng giám đốc Cty Bình Hà tự tin dự án chuối sẽ thành công vì đã trồng thử ở... Lào!

Chuyển đổi tùy tiện

Ông Bùi Quang Hoàn, Chủ tịch UBND huyện Kỳ Anh cho rằng, Cty Bình Hà cần thận trọng khi đưa cây chuối vào trồng ở Kỳ Anh, bởi năm 2016 huyện trồng mô hình thử nghiệm ở xã Kỳ Lâm, đến thời kỳ ra quả, chuẩn bị chín, tưởng đã chắc ăn nhưng một đợt gió mạnh thổi qua gây hư hỏng toàn bộ. Dẫn chứng của ông Hoàn quả không sai vì đặt giả thiết Cty Bình Hà đã trồng chuối nếu gặp phải cơn bão số 10 như vừa xảy ra mới đây thì chắc chắn toàn bộ diện tích sẽ bị “xóa sổ”.

Lãnh đạo Sở NN-PTNT Hà Tĩnh nói: “Việc chuyển từ trồng cỏ sang trồng chuối phải đánh giá lại ĐTM; sản xuất thử nghiệm giống chuối trong quy mô vừa phải và phải được cơ quan chức năng cho phép. Giờ Cty làm như thế này là tùy tiện”.

Hơn 1,2 triệu bầu chuối đang được chuẩn bị để trồng. Tuy nhiên, việc chuyển đổi từ cỏ sang chuối Cty Bình Hà không hề báo cáo hay xin ý kiến cơ quan chức năng Hà Tĩnh

Đồng quan điểm, đại diện lãnh đạo Sở TN-MT nêu ý kiến, trong quyết định cho thuê đất đã ghi rõ cỏ là cây trồng hàng năm nhưng chuối thuộc nhóm cây lâu năm; chu kỳ thai thác, độ che phủ, tác động của cỏ đến môi trường, kể cả yếu tố rửa trôi, sử dụng thuốc BVTV... khác hoàn toàn cây chuối. “Theo quy định nếu các yếu tố trên khác nhau thì phải phê duyệt lại ĐTM nhưng Cty Bình Hà lại chưa làm”, vị lãnh đạo này khẳng định.

Liên quan đến công tác kiểm định chất lượng giống chuối, sản xuất thử, ông Nguyễn Tống Phong, Phó Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt – BVTV cho biết, đơn vị hoàn toàn không nhận được báo cáo hay thông báo nào từ Cty Bình Hà về việc phá bỏ cỏ sang trồng chuối. Việc chuyển đổi của Cty là có vấn đề. Theo đó, Cty cày phá cỏ gần tháng trời nhưng đến ngày 6/9 Chi cục mới biết.

Theo quy định, khi doanh nghiệp nhập khẩu chuối phải có đăng ký nhập khẩu; có tờ khai liên quan đến kỹ thuật, lý lịch giống; có bản sao chụp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh gửi Cục Trồng trọt cho phép mới được nhập khẩu giống nhưng Cty đã không báo cáo. Khi đưa giống về địa phương doanh nghiệp phải thông báo cơ quan kiểm dịch địa phương, trực tiếp là Chi cục Trồng trọt và BVTV để làm thủ tục nhưng quy trình này Cty Bình Hà cũng chưa làm. Ngoài ra, Bộ NN-PTNT quy định, diện tích sản xuất thử giống mới khu vực Bắc Trung bộ không quá 20ha, trong khi đó, Cty đã cày phá cỏ, dự định trồng chuối đại trà lên đến 380ha, lớn hơn rất nhiều quy định của Bộ.

Sau những phản ánh của địa phương và quá trình kiểm tra thực địa, ông Đặng Ngọc Sơn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh nhấn mạnh: “Dự án chăn nuôi bò chưa đáp ứng được kỳ vọng của tỉnh. Việc Cty trăn trở chuyển đổi do gặp khó khăn là đúng, tỉnh rất chia sẻ nhưng quy trình chuyển đổi phải dựa vào pháp luật, đúng quy định”.

Theo ông Sơn, Cty Bình Hà đã không triển khai dự án đúng quy mô được phê duyệt, tổng đàn bò duy trì chỉ trên dưới 7.000 con, thời điểm cao nhất cũng mới nhập đến 20.000 con, trong khi dự án phê duyệt là 30.000 con bò. Đặc biệt, thủ tục chuyển đổi từ trồng cỏ sang trồng chuối Cty chưa làm bất cứ động tác gì ngoài khâu... nhập mô chuối.