Hoa thược dược là loài hoa quen thuộc với nhiều thế hệ người Việt. Việc trồng hoa thược dược để chưng Tết từ lâu đã trở nên quen thuộc với chúng ta mỗi độ Xuân về. Tuy nhiên, để hoa thược dược nở đúng Tết, bạn cần biết thời điểm trồng và cách chăm sóc hợp lý. Dưới đây là kỹ thuật trồng và chăm sóc cây thược dược ra hoa đúng dịp Tết đến, Xuân về...
Thời vụ và môi trường sống
Hoa thược dược có thể trồng quanh năm. Tuy nhiên thời vụ thích hợp nhất là vụ Thu Đông, đây cũng là vụ trồng để hoa nở đón Tết. Hoa thược dược là loại hoa ưa khí hậu mát mẻ, nhiệt độ thích hợp cho sự phát triển của hoa từ 15 – 30 độ C.
Hoa thược dược ưa ánh sáng trung bình, cây yêu cầu độ ẩm cao nhưng không được ngập úng vì sẽ gây thối rễ trong thời gian ngắn.
.jpg)
Chọn giống
Hiện nay ở Việt Nam, hoa thược dược có nhiều loại giống phổ biến và được trồng khắp nơi trên cả nước. Các giống này chia làm ba nhóm là:
Hoa thược dược lùn: chiều cao dưới 40 cm, thích hợp để trồng chậu
Hoa thược dược trung: chiều cao từ 40 – 80 cm, thích hợp để trồng chậu và trồng cắt cành
Hoa thược dược cao: chiều cao hơn 80 cm, thích hợp trồng ngoài đất để cắt cành.
Hoa thược dược là loài cây ra hoa nhiều với nhiều màu sắc khác nhau, hiện nay hoa thược dược đang có 2 loại hoa chính là hoa đơn và hoa kép. Bạn có thể chọn giống trồng tùy thuộc vào sử thích và điều kiện. Thược dược có thể nhân giống bằng hạt, bằng củ hoặc bằng giâm cành.
Chuẩn bị đất trồng và dụng cụ trồng
Hoa thược dược có thể trồng trên nhiều loại đất khác nhau. Tuy nhiên, cây sẽ phát triển tốt nhất nếu được trồng ở nền mùn, tơi xốp, giàu chất dinh dưỡng...Bạn có thể mua đất sẵn hoặc tiến hành trộn đất với phân bò hoai mục, phân gà, phân trùn quế, vỏ trấu, xơ dừa, than bùn, mùn hữu cơ… Nên bón lót với vôi rồi phơi ải từ 15 - 20 ngày trước trồng để xử lý các mầm bệnh có trong đất.
Bạn có thể tận dụng bao xi măng, bao tải, chậu, khay, thùng xốp có sẵn trong nhà hoặc mảnh đất trống trong vườn để trồng hoa thược dược. Lưu ý: Dưới đáy khay đục lỗ để thoát nước. Hoa thược dược thích hợp trồng ở nhiệt độ khoảng 15 - 30 độ C. Nó là loại cây ánh sáng, ưa ẩm cao, nhưng không chịu được ngập úng.
Kỹ thuật trồng và chăm sóc thược dược nở hoa đúng dịp Tết
Trồng cây bằng cách giao hạt: Ngâm hạt giống hoa thược dược trong nước ấm 2 sôi 3 lạnh khoảng 1 giờ (nước có độ ẩm như nước tắm hàng ngày), sau đó vớt hạt ra và để ráo.
Hạt giống hoa thược dược khá dễ trồng nên có thể không cần ngâm mà trực tiếp gieo hạt vào khay ươm.
Sau đó trộn hỗn hợp đất phù sa và phân giun theo tỷ lệ 50% phân giun (hoặc 50% đất Tribat) với 50% đất phù sa. Có thể mua đất sạch để trồng hoặc tự trộn với yêu cầu đất tơi xốp thoát nước được.
Đổ đầy một chậu hoặc khay ươm hạt bằng hỗn hợp đất và phân ủ. Đặt từng hạt vào các ô của khay, làm hạt ẩm và tưới nhẹ bề mặt. Nhẹ nhàng đẩy hạt thược dược của bạn vào phân trộn. Đậy bình bằng một túi nilon trong suốt, được giữ cố định bằng dây cao su. Nếu gieo trong khay hạt giống, đậy bằng nắp khay. Sau 7 – 10 ngày hạt sẽ nảy mầm và phát triển thành cây con sau vài tuần.
Khi lá thật đã lớn, cây con đã sẵn sàng để cấy vào từng chậu, bồn hoa hay sân vườn. Giữ cây bằng lá của chúng và nhẹ nhàng tách chúng ra khỏi đất.
Nhẹ nhàng cấy cây con vào chậu 10cm đã trộn sẵn đất trồng và phân hữu cơ đa năng, chắc và tưới nước tốt.
Nhân giống bằng cành (chồi): Chọn những cành hoặc chồi nách, cành bánh tẻ, không quá già, không quá non, có sức sống khỏe với chiều dài từ 6 - 8cm, có từ 3 - 4 lá xanh tốt, không bị sâu bệnh để đem giâm. Cành to, lá nhiều thì giâm thưa (3 x 3cm); cành nhỏ, ít lá giâm dày hơn (2,5 x 2,5cm); mùa Thu giâm dày hơn mùa Hè.
Cắt cành giâm vào buổi sáng, đem xử lý và giâm ngay để tránh mất nước, cây héo sẽ ảnh hưởng đến ra rễ. Sử dụng các chất kích thích sinh trưởng như IAA, IBA hoặc NAA pha loãng nồng độ từ 25 - 50ppm, nhúng gốc cành vào dung dịch trong 10 - 15 giây để kích thích cây nhanh ra rễ.
Cắm gốc cành sâu 1,5 - 2cm trên nền luống hoặc trong các khay nhựa chuyên dụng có chứa đất sạch. Có thể giâm bằng hai cách: Giâm khô (cắm gốc cành vào cát sạch rồi tưới nước) hoặc giâm ướt (tưới đẫm nước cho cát ẩm rồi giâm cành). Thời gian cho cành giâm ra rễ khoảng từ 10 - 15 ngày tùy theo thời tiết. Thường xuyên tưới đủ nước bằng cách phun sương cho cành giâm nhanh ra rễ. Sau 12 - 15 ngày kể từ khi giâm có thể bứng đem trồng ra vườn được.
Nhân giống bằng củ: Cho củ vào giữa dụng cụ trồng, lấp lớp đất mỏng rồi tưới nước giữ ẩm cho cây. Đợi sau khi chồi mọc lên khỏi mặt đất trồng, loại hoa to giữ lại một chồi, loại hoa vừa giữ lại 2 chồi, thì ngắt bỏ các chồi còn lại.
Thược dược ra hoa sớm, chỉ khoảng 50 - 60 ngày là cho hoa. Do đó, ai định trồng thược dược thì phải tính toán để có thể thu hoa đúng dịp Tết.
Thược dược là loài ưa ánh sáng nên để cây ở ngoài trời. Nhưng khi chuẩn bị ra nụ thì phải chú ý đưa cây vào chỗ tối, nơi có nhiệt độ thấp để cho cây tiện ra hoa. Đồng thời tưới nước vào mỗi buổi sáng và tối để tạo độ ẩm cho đất, tránh tình trạng cây bị cháy nắng.
Trước khi nở hoa: ngắt bỏ toàn bộ các chồi trên nhánh non từ lá thứ thư trở lên. Đặt chậu ở vị trí có ánh nắng, rồi tưới nước sau khi bề mặt đất trong chậu đã khô.
Sau khi hoa nở: tiến hành cắt tỉa, chỉ giữ lại 2 – 3 nhánh để giúp chồi nách phát triển và có thể thưởng thức hoa thêm lần nữa vào mùa thu. Trong thời gian hoa nở nên bón phân mỗi tháng 1 lần.
Sau khoảng 10 - 15 ngày sau khi trồng, bón phân hữu cơ, phân bò, phân dê, phân trùn quế, phân gà hoặc phân DAP pha loãng cho cây. Sau đó cứ khoảng 20 - 30 ngày thì bón đợt tiếp theo. Trong quá trình cây ra nụ cần chú ý bổ sung thêm chất dinh dưỡng để cây cho hoa đẹp.
Lưu ý: Để hoa thược dược nở đúng tết là canh thời điểm trồng và bấm ngọn cho phù hợp với từng kiểu trồng:
Trồng bằng cây con thời gian sinh trưởng từ 90 – 100 ngày nên bắt đầu trồng từ giữa tháng 9 âm lịch, bấm ngọn 2 lần vào thời điểm 20 ngày và 40 ngày sau trồng.
Nếu trồng bằng hạt hoặc củ thì thời gian sinh trưởng từ 110 – 140 ngày, do đó bạn cần trồng sớm hơn. Bấm ngọn từ 1 – 2 lần tùy vào sự sinh trưởng của cây.
Phòng trừ sâu bệnh: Hoa thược dược thường bị sâu ăn lá, sâu cuốn lá và các loại nấm tấn công. Bệnh đốm lá sẽ phát sinh chủ yếu vào mùa mưa do thời tiết ẩm, ;úc đầu trên lá xuất hiện những chấm vàng, sau đó lan thành những đốm nâu tròn. Trong trường hợp này bạn nên dùng nước Zineb 0,1% và Boocdo 0,5% để phun.
Nếu cây bị thối rễ, nguyên nhân chủ yếu là do tưới nhiều nước làm đất quá ẩm. Cách duy nhất để xử lý tình huống này đó là vùng rượu 60 độ rửa sạch, sau đó trồng lại.
Thu hoạch
Thời gian thu hoạch hoa thược dược nở đúng dịp Tết nguyên đán có thể kéo dài từ ngày 20 tháng Chạp đến giữa tháng Giêng âm lịch. Sản phẩm thu hoạch được là cả chậu hoa hoặc hoa cắt cành. Nếu chăm sóc tốt bạn sẽ có chậu hoa thược dược nở rộ suốt dịp Tết./.
