Khác với các nơi, vào cuối tháng 9, đầu tháng 10 hàng năm là thời gian cây su su ngừng ra quả, thay lá, vào kỳ nghỉ đông để chuẩn bị cho một vụ mùa mới năm sau thì ở Mộc Châu (Sơn La) các giàn su su vẫn xanh ngắt, ngọn mập; dưới giàn quả to, quả nhỏ vẫn lúc lỉu, chi chít.
Hỏi chuyện về su su, một trong những loại cây trồng đặc sản, thế mạnh của huyện vùng cao này, Phó Chủ nhiệm HTX Gia Thịnh Nguyễn Thị Lan tự hào khoe với chúng tôi: “Với các tỉnh phía Bắc, cây su su có thể trồng được nhiều nơi nhưng nơi có diện tích lớn nhất, sản lượng cao nhất, chất lượng tốt nhất chỉ có ở cao nguyên Mộc Châu”. Mặc dù mới phát triển trong gần 10 năm lại đây nhưng hiện nay diện tích loại cây trồng này đã chiếm tới trên 60% tổng diện tích trồng rau, hoa của huyện.
Số liệu thống kê của Phòng Nông nghiệp Mộc Châu cho biết, năm 2008 toàn huyện có 1.229 hộ gia đình trồng su su với diện tích 304 ha, tập trung ở các xã Đông Sang, Vân Hồ, Lóng Luông, Mường Sang dọc theo quốc lộ 6 và thị trấn Mộc Châu đạt sản lượng 14.000 tấn. Sản phẩm su su của Mộc Châu chiếm trên 90% tổng sản lượng rau quả sạch được xuất đi các tỉnh thành miền xuôi đưa về doanh thu gần 30 tỷ đồng/năm. Chỉ tính riêng thị trấn Mộc Châu, nơi được mệnh danh là “vương quốc su su su”, tất cả 308 hộ trồng su su hiện đều có cuộc sống khá giả hoặc giàu. Các hộ có diện tích trồng từ một vài sào trở lên đều có mức thu nhập vài chục triệu đồng mỗi năm, trong đó có 17 hộ thu trên 100 triệu đồng, 10 hộ thu trên 200 triệu đồng như ông Trần Văn Chất, chị Lò Thị Hồng ở tiểu khu 14, ông Mùi Văn Hoạt, Nguyễn Văn Tuệ, Hoàng Văn Nga ở bản Hang Trùng 1 xã Vân Hồ…
Chị Lò Thị Hồng, một trong những hộ trồng su su giỏi ở xã Vân Hồ cho biết: Trước đây gia đình chị trồng 1 ha mận hậu và ngô mỗi năm thu được gần 20 triệu, trừ chi phí giống má, phân bón, thuốc trừ sâu còn lãi chưa đến một nửa. Theo khuyến cáo của Hội Nông dân huyện, năm 2005 chị chuyển hẳn sang trồng su su, ngay năm đầu thu được 100 triệu, tới năm vừa rồi thu được 320 triệu đồng, tính ra lãi gấp nhiều lần cây mận và ngô.
Theo chị Hồng, ngoài tiền giống, phân bón (chi phí không lớn lắm), đầu tư trồng 1 ha su su hết khoảng 5 triệu đồng để mua tre, gỗ, 25 triệu tiền mua dây thép để làm giàn có thể sử dụng được 3-4 năm.
Tuy giá cả không ổn định, đầu vụ có thể lên tới 8.000 đồng/kg, giữa vụ có khi rớt xuống 500-1.000 đồng/kg, bình quân 2.000 đồng/kg nhưng đây là loại cây trồng cho thời gian thu hoạch liên tục từ tháng 4 đến tháng 11 hàng năm, sản lượng cao (có thể đạt tới 90-120 tấn/ha/năm) nên vẫn là loại cây cho mức thu nhập cao nhất trong các loại cây trồng ở Mộc Châu do đó diện tích không ngừng được mở rộng.
Được biết, chủ trương của UBND huyện Mộc Châu là nhanh chóng xây dựng, qui hoạch vùng sản xuất su su chuyên canh tập trung theo tiêu chuẩn VietGAP, đồng thời xúc tiến khẩn trương các bước để xây dựng thương hiệu, chỉ dẫn địa lý Su su Mộc Châu cho loại nông sản đặc biệt này của cao nguyên Mộc Châu trong thời gian ngắn nhất.
Bao Nong Nghiep Viet Nam
Viết bình luận